W czasie rosnących cen energii i coraz większej presji na zrównoważony rozwój, przedsiębiorcy poszukują sposobów na obniżenie kosztów i jednoczesne zmniejszenie wpływu na środowisko. Jednym z mniej znanych, ale bardzo skutecznych narzędzi wspierających tego typu działania są białe certyfikaty. W dzisiejszym artykule wyjaśnię, czym są białe certyfikaty, jak je uzyskać i dlaczego warto o nie zabiegać.
Czym są białe certyfikaty?
Białe certyfikaty, czyli świadectwa efektywności energetycznej, to dokumenty potwierdzające, że przedsiębiorstwo przeprowadziło modernizację skutkującą oszczędnością energii. Wydaje je Urząd Regulacji Energetyki (URE) po spełnieniu określonych warunków.
Są one swego rodzaju nagrodą za inwestycje w efektywność energetyczną i mogą być przedmiotem obrotu na Towarowej Giełdzie Energii, co przekłada się na wymierne korzyści finansowe dla firm, które je otrzymały.
Jakie warunki należy spełnić, aby uzyskać białe certyfikaty?
Podstawowym warunkiem otrzymania świadectwa efektywności energetycznej jest osiągnięcie średniorocznej oszczędności energii na poziomie minimum 10 toe (ton oleju ekwiwalentnego). Dla wyobrażenia skali – 1 toe odpowiada 11,63 MWh energii.
Ważne jest, aby przed rozpoczęciem inwestycji przeprowadzić audyt efektywności energetycznej. Audyt musi być zakończony przed:
- podpisaniem umowy z wykonawcą modernizacji
- zakupem materiałów, jeśli firma planuje prowadzić prace we własnym zakresie
Po zakończeniu przedsięwzięcia, w przypadku projektów generujących oszczędności powyżej 100 toe rocznie, konieczny jest drugi audyt potwierdzający osiągnięte rezultaty.
Rodzaje działań kwalifikujących się do uzyskania białych certyfikatów
Działania, które mogą zostać zakwalifikowane do otrzymania białych certyfikatów, obejmują m.in.:
- Modernizację lub wymianę:
- oświetlenia
- urządzeń i instalacji wykorzystywanych w procesach przemysłowych
- lokalnych sieci ciepłowniczych i lokalnych źródeł ciepła
- urządzeń przeznaczonych do użytku domowego
- Termomodernizację budynków
- Odzysk energii w procesach przemysłowych
- Ograniczenie strat:
- w sieciach ciepłowniczych
- w sieciach elektroenergetycznych
- związanych z poborem energii biernej
Proces uzyskiwania białych certyfikatów
Droga do uzyskania białych certyfikatów obejmuje kilka podstawowych kroków:
- Przeprowadzenie audytu efektywności energetycznej przed rozpoczęciem inwestycji
- Realizacja modernizacji zgodnie z zaleceniami z audytu
- Przeprowadzenie drugiego audytu (tylko dla projektów powyżej 100 toe oszczędności rocznie)
- Złożenie wniosku o wydanie świadectwa efektywności energetycznej do Prezesa URE
- Uzyskanie świadectwa i wprowadzenie go do obrotu na Towarowej Giełdzie Energii
Mechanizm agregacji – szansa dla mniejszych przedsiębiorstw
Co w sytuacji, gdy planowana modernizacja przyniesie oszczędności mniejsze niż wymagane 10 toe rocznie? Z pomocą przychodzi mechanizm agregacji przedsięwzięć tego samego rodzaju.
Polega on na połączeniu kilku mniejszych projektów podejmowanych przez różne przedsiębiorstwa, które indywidualnie nie spełniają wymogu minimalnych oszczędności, ale łącznie osiągają co najmniej 10 toe rocznie. To rozwiązanie otwiera drogę do białych certyfikatów dla małych i średnich firm.
Korzyści z uzyskania białych certyfikatów
Oprócz oczywistych oszczędności wynikających z poprawy efektywności energetycznej, białe certyfikaty przynoszą dodatkowe korzyści:
1. Wymierny zysk finansowy
Białe certyfikaty mają określoną wartość rynkową i mogą być przedmiotem obrotu na Towarowej Giełdzie Energii. Dla wielu przedsiębiorstw stanowią znaczące dodatkowe źródło dochodu, które może istotnie poprawić bilans inwestycji w efektywność energetyczną.
2. Skrócenie okresu zwrotu z inwestycji
Przychody ze sprzedaży białych certyfikatów mogą znacząco skrócić czas zwrotu z inwestycji modernizacyjnych. Jak pokazują przykłady:
- Fabryka mebli po wymianie napędów wentylatorów uzyskała białe certyfikaty o wartości 144 453 zł przy inwestycji 100 000 zł
- Zakład przetwórstwa spożywczego otrzymał certyfikaty warte 63 000 zł, co istotnie poprawiło rentowność inwestycji o wartości 1 400 000 zł
3. Poprawa konkurencyjności
Niższe koszty energii i dodatkowe przychody ze sprzedaży certyfikatów przekładają się na lepszą pozycję konkurencyjną firmy na rynku.
4. Korzyści wizerunkowe
Działania proekologiczne i inwestycje w efektywność energetyczną budują pozytywny wizerunek firmy jako odpowiedzialnej społecznie, co może być wykorzystane w komunikacji marketingowej.
Przykłady skutecznego wdrożenia i uzyskania białych certyfikatów
Przykład 1: Zakład przetwórstwa spożywczego
Przedsiębiorstwo zmodernizowało napędy wentylatorów, zmniejszając moc zainstalowaną z 393 kW do 262 kW. Inwestycja kosztowała 1 400 000 zł, ale przyniosła roczne oszczędności na poziomie 360 963 zł. Dodatkowo firma uzyskała białe certyfikaty o wartości 63 000 zł, co skróciło okres zwrotu z inwestycji do poniżej 4 lat.
Przykład 2: Fabryka mebli
Firma przeprowadziła wymianę napędów wentylatorów w instalacji z filtrami umieszczonymi poza halą produkcyjną. Koszt inwestycji wyniósł 100 000 zł, a roczne zużycie energii zmniejszyło się z 1,4 GWh do 0,6 GWh. Uzyskane białe certyfikaty miały wartość 144 453 zł, co oznacza, że inwestycja zwróciła się natychmiast, a firma dodatkowo zarobiła ponad 40 000 zł.
Jak zwiększyć szanse na uzyskanie białych certyfikatów?
- Skorzystaj z profesjonalnego audytu efektywności energetycznej – precyzyjne obliczenia i rekomendacje zwiększają prawdopodobieństwo uzyskania certyfikatów
- Wybierz działania z listy przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej – Ministerstwo Energii publikuje katalog działań kwalifikujących się do wsparcia
- Rozważ współpracę z doświadczonym partnerem – firmy specjalizujące się w efektywności energetycznej mogą pomóc w przeprowadzeniu całego procesu, od audytu po uzyskanie i sprzedaż certyfikatów
- Zaplanuj inwestycje z wyprzedzeniem – czas przeprowadzenia audytu, realizacji inwestycji i uzyskania certyfikatów może być znaczący